زردی نوزادان یکی از شایع‌ترین مشکلات پزشکی است که در روزهای اول تولد بروز می‌کند. این وضعیت ناشی از افزایش سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد است و باعث زرد شدن پوست و چشم‌ها می‌شود. در بیشتر موارد، زردی خفیف و موقتی است، اما در صورت شدت یافتن، نیاز به مراقبت پزشکی دارد. شناخت علائم، تشخیص صحیح و استفاده از روش‌های درمانی مناسب به والدین کمک می‌کند تا نوزادشان را ایمن نگه دارند. در این مقاله از وبلاگ نیلی استور ، اطلاعات جامع درباره زردی نوزادان، علل، روش‌های تشخیص و درمان آن ارائه می‌شود.
زردی نوزاد چیست؟
زردی نوزاد به تغییر رنگ پوست و سفیدی چشم‌ها به زردی اشاره دارد که ناشی از تجمع بیلی‌روبین در خون است. بیلی‌روبین ماده‌ای زرد رنگ است که هنگام تجزیه گلبول‌های قرمز خون تولید می‌شود. در حالت طبیعی، این ماده توسط کبد پردازش شده و از طریق ادرار و مدفوع از بدن دفع می‌شود. اما در نوزادان تازه متولد شده، کبد هنوز کاملاً بالغ نشده است و نمی‌تواند بیلی‌روبین را به طور مؤثر دفع کند. همین موضوع باعث تجمع این ماده در بدن و بروز زردی می‌شود.
این پدیده به ویژه در نوزادان نارس یا آن‌هایی که دچار مشکلاتی مثل نا سازگاری خونی هستند، شایع‌تر است
انواع زردی نوزادان
۱٫ زردی فیزیولوژیک
این نوع زردی طبیعی‌ترین و شایع‌ترین شکل زردی است که معمولاً بین روز دوم تا چهارم تولد ظاهر می‌شود. بیشتر نوزادان به شکلی خفیف با آن روبه رو می‌شوند و بدون درمان خاصی طی ۷ تا ۱۴ روز بهبود می‌یابند.
۲٫ زردی ناشی از شیر مادر
این نوع زردی در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند دیده می‌شود. معمولاً به دلیل مواد خاصی در شیر مادر است که می‌توانند تجزیه بیلی‌روبین را کند کنند. با اینکه ممکن است زردی تا چند هفته ادامه یابد، شیردهی باید ادامه یابد، زیرا فواید آن بسیار بیشتر از تأثیرات زردی است.
۳٫ زردی پاتولوژیک (غیرطبیعی)
این نوع زردی اغلب زودتر از ۲۴ ساعت پس از تولد ظاهر می‌شود یا با شدت بالا و سرعت پیشرفت زیاد همراه است. عواملی مانند ناسازگاری گروه خونی مانندRh یا ABOعفونت‌های مادرزادی، کم خونی همولیتیک و اختلالات کبدی می‌توانند عامل آن باشند. در این حالت، حتماً باید پیگیری و درمان سریع پزشکی انجام شود.
علائم زردی نوزاد
- تغییر رنگ پوست از صورتی به زرد، ابتدا در صورت و سپس در قفسه سینه، شکم و پاها
- زرد شدن سفیدی چشم‌ها
- بی‌قراری یا خواب آلودگی غیرعادی
- مکیدن ضعیف و عدم تمایل به شیر خوردن
- کاهش دفعات دفع یا رنگ غیرعادی مدفوع و ادرار
- گریه‌های مکرر و غیرعادی یا سستی
توجه به این علائم در روزهای نخست تولد حیاتی است، زیرا تشخیص زودهنگام می‌تواند از عوارض جدی مانند آسیب مغزی پیشگیری کند.
روش‌های تشخیص زردی نوزاد
۱٫ معاینه فیزیکی
پزشک با مشاهده رنگ پوست و چشم نوزاد در نور طبیعی، شدت زردی را تخمین می‌زند. معمولاً زردی از بالای بدن شروع شده و به سمت پایین پیش می‌رود.
۲٫ آزمایش خون (بیلی‌روبین توتال و مستقیم)
دقیق‌ترین روش تشخیص، اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین از طریق آزمایش خون است. با توجه به سن دقیق نوزاد به ساعت، میزان بیلی‌روبین ارزیابی می‌شود.
۳٫ بیلی روبینومتر پوستی
ابزار غیرتهاجمی که با تاباندن نور به پوست نوزاد، میزان تقریبی بیلی‌روبین را نشان می‌دهد. در صورت بالا بودن نتیجه، معمولاً با آزمایش خون تأیید می‌شود.
روش‌های درمان زردی نوزاد
۱٫ فتوتراپی (نور درمانی)
یکی از رایج‌ترین و بی‌خطرترین روش‌هاست. نوزاد زیر نور آبی مخصوص قرار می‌گیرد که بیلی‌روبین را به ترکیبات قابل دفع تبدیل می‌کند. معمولاً در بیمارستان انجام می‌شود، اما نوع خانگی آن نیز وجود دارد.
نکات مهم هنگام فتوتراپی:
- نوزاد باید فقط با پوشک و چشم بند مناسب زیر نور قرار گیرد
- دمای بدن و سطح آب بدن نوزاد باید به دقت کنترل شود
- جلسات نور درمانی باید طبق دستور پزشک انجام شود
۲٫ تغذیه منظم
شیردهی مکرر، به ویژه در ۴۸ ساعت اول زندگی، باعث افزایش دفع ادرار و مدفوع و در نتیجه کاهش بیلی‌روبین می‌شود. حتی در صورت ضعف نوزاد، باید با کمک مشاور شیردهی یا استفاده از شیر دوشیده شده، تغذیه ادامه یابد.
۳٫ تعویض خون
در موارد بسیار شدید که خطر بروز کرنیکتروس (آسیب مغزی ناشی از زردی شدید) وجود دارد، تعویض خون ضروری است. این روش در بیمارستان و تحت شرایط کاملاً کنترل شده انجام می‌شود.
عوارض زردی درمان نشده
اگر زردی شدید به موقع درمان نشود، می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی شود، مانند:
- کرنیکتروس: آسیب مغزی غیرقابل برگشت
- مشکلات شنوایی
- اختلالات یادگیری یا حرکتی
- فلج مغزی
بنابراین مراجعه سریع به پزشک هنگام مشاهده علائم، اهمیت زیادی دارد.
راه‌های پیشگیری از زردی نوزاد
- تغذیه مکرر و کامل در ساعات و روزهای اولیه تولد
- بررسی ناسازگاری خونی در دوران بارداری
- پیگیری دقیق وضعیت سلامت نوزاد در روزهای اول
- آگاهی از علائم هشداردهنده و مراجعه سریع به پزشک در صورت مشاهده آن‌ها
نقش نیلی استور در مراقبت از نوزادان مبتلا به زردی
نیلی استور به عنوان یکی از فروشگاه‌های تخصصی در حوزه مادر و کودک، مجموعه‌ای از محصولات مفید برای نوزادان مبتلا به زردی ارائه می‌دهد، از جمله:
- دستگاه بیلی‌روبینومتر خانگی: مناسب برای پایش روزانه سطح زردی بدون نیاز به خون‌گیری
- پوشاک مناسب فتوتراپی: لباسهای مخصوص که مانع عبور نور نمی‌شوند و مناسب درمان خانگی هستند
- شیرخشک‌های مخصوص نوزادان مبتلا به زردی یا نوزادان نارس
- مکمل‌های تقویتی برای مادران شیرده
همچنین خدمات مشاوره‌ای در زمینه مراقبت از نوزاد، راهنمایی خرید سیسمونی ، محصولات مرتبط و پشتیبانی آنلاین از دیگر مزایای نیلی استور است. برای مشاهده محصولات و بهره‌مندی از خدمات بیشتر به وب سایت نیلی استور مراجعه کنید.
جمع‌بندی
زردی نوزادان در بیشتر موارد قابل کنترل و بی‌خطر است، اما شناخت علائم و اقدام به موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. با استفاده از راهکارهای علمی، مشاوره پزشکی و تجهیزات مناسب مانند آنچه در نیلی استور ارائه می‌شود، والدین می‌توانند با اطمینان بیشتری از سلامت نوزاد خود مراقبت کنند.
سؤالات متداول والدین
بله، در بیشتر موارد زردی فیزیولوژیک طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما اگر شدت گرفت یا زود شروع شد، باید بررسی شود.
در موارد خفیف، با تغذیه مناسب و پیگیری علائم، زردی ممکن است بدون نیاز به بستری برطرف شود. اما در صورت شدت، درمان پزشکی لازم است.
معمولاً ۲ تا ۳ روز، اما بسته به شدت زردی ممکن است بیشتر طول بکشد.
بیشترین بروز زردی در هفته اول زندگی است، اما ممکن است تا سه یا چهار هفته نیز ادامه داشته باشد، به ویژه در نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند.
بله، از دستگاههای نور درمانی قابل استفاده در خانه تا لباسهای مناسب فتوتراپی، همه در نیلی استور موجود است. 1. آیا زردی نوزاد طبیعی است؟
2. آیا می‌توان زردی را در خانه درمان کرد؟
3. فتوتراپی چقدر طول می‌کشد؟
4. آیا زردی فقط در نوزادان تازه متولد شده دیده می‌شود؟
5. آیا نیلی استور محصولات مورد نیاز برای فتوتراپی خانگی را دارد؟
نظرات کاربران